نوشتن فقط مخصوص نویسندگان و کسانی که از این راه درآمد کسب می‌کنند نیست. نویسندگی در واقع یک مهارت حیاتی است و برای همه افراد در مشاغل و موقعیت‌های اجتماعی مختلف مهارتی بسیار ارزشمند است. بسیاری از افراد هنوز آن‌گونه که باید با مزایا و سودمندی مهارت نوشتن آشنا نیستند. در این نوشته قصد دارم ابتدا کمی از مزایای نوشتن بگویم و بعد از آن به ارائه توصیه‌ها و روش‌هایی بپردازم که با به‌کار‌گیری آنها می‌توانیم نوشتن را به یک عادت تبدیل کنیم.
مزایای نوشتن – چرا همه ما باید بنویسیم؟
کسب مهارت نوشتن می‌تواند از بسیاری جهات به ما کمک کند، از جمله:
- ارتباط موثر: نوشتن یک ابزار اولیه برای برقراری ارتباط است و به ما کمک می‌کند تا افکار، ایده‌ها و اطلاعات خود را به طور موثر به دیگران منتقل کنیم.
- حل مسئله: نوشتن می‌تواند به روشن شدن افکار و ایده‌های ما کمک کند و حل مشکلات و تصمیم گیری را آسان‌تر کند.
- بیان خود: نوشتن به ما اجازه می‌دهد تا احساسات، نظرات و تجربیات خود را بیان کنیم، که می‌تواند درمانی باشد برای درد‌های‌مان یا در کشف خود به ما کمک کند.
- پیشرفت شغلی: مهارت‌های نوشتاری قوی می‌تواند به ما در موفقیت در زمینه‌های مختلف حرفه‌ای، از روزنامه‌نگاری گرفته تا بازاریابی و نویسندگی و غیره کمک کند.
- حفظ خاطرات: نوشتن به ما کمک می‌کند تا خاطرات و لحظات را حفظ کنیم و تجربیات خود را ثبت کنیم.
- سازماندهی و برنامه ریزی: نوشتن می‌تواند به ما در سازماندهی افکارمان و برنامه‌ریزی کمک کند و دستیابی به اهدافمان را آسان‌تر کند.
- تفکر انتقادی: نوشتن می‌تواند ما را به تفکر عمیق درباره ایده‌ها و مفاهیم تشویق کند و مهارت تفکر انتقادی ما را بهبود ببخشد.
غیر از کاربرد‌هایی که ذکر شد، خود به شخصه از نوشتن برای دستیابی به آرامش استفاده می‌کنم. آزاد‌نویسی بدون خودسانسوری نوعی استفراغ ذهنی است. گاهی ذهن ما نمی‌تواند افکار و ایده‌هایی که در سر داریم را هضم کند و باعث می‌شود حال روز خوبی نداشته باشیم. آزاد‌نویسی در این مواقع بسیار موثر است و باعث می‌شود آنچه در ذهن داریم را روی کاغذ بریزیم و کمی سبک شویم.
چگونه نوشتن را به یک عادت تبدیل کنیم؟
بهبود مهارت نوشتن نیازمند تلاش و تمرین است. تبدیل نوشتن به یک عادت یعنی تمرین بیشتر و تمرین بیشتر یعنی مهارت بیشتر. برای اینکه نوشتن به یک عادت تبدل شود نیازمند این هستیم که نکاتی را رعایت کنیم. از جمله:
زمان خاصی را برای نوشتن کنار بگذارید
کنار گذاشتن زمان اختصاصی برای نوشتن، گام مهمی در ایجاد عادت نوشتن است. با انتخاب یک زمان خاص در هر روز یا هر هفته برای نوشتن، می‌توانیم یک روتین ایجاد کنیم و بطور منظم تمرین‌های نوشتن را انجام دهیم. برای این کار اول از هر چیز باید یک زمان مناسب برای نوشتن انتخاب کنیم. زمانی که با کار‌های دیگر‌مان تداخل نداشته باشد. باید به زمانی که در نظر گرفته‌ایم متعهد باشیم. فرض کنیم در این ساعت یک قرار ملاقات مهم و ضروری و غیرقابل تغییر داریم. برای مدت زمانی که قصد نوشتن داریم یک تایمر تنظیم کنیم و تا زمانی که تایمر خاموش شود، فقط روی نوشتن تمرکز کنیم.
یک روتین نوشتاری ایجاد کنید
با ایجاد یک روتین برای نوشتن و یافتن یک محیط نوشتاری راحت و مساعد، می‌توانیم نوشتن را به تجربه‌ای لذت‌بخش و سازنده تبدیل کنیم. برای ایجاد یک روتین نوشتن باید نوشتن را به بخشی از برنامه روزانه خود تبدیل کنیم. همان‌طور که گفتیم تعیین یک ساعت مشخص برای نوشتن کمک بسیاری به ما خواهد کرد. نکته مهم دیگر این است که مکان و محیط مناسبی را برای نوشتن انتخاب کنیم، این محیط باید راحت و عاری از حواس پرتی باشد. بهتر است گاهی روتین خود را تغییر دهیم. سعی کنیم در زمان‌های مختلف و در مکان‌های مختلف بنویسیم تا اگر چیز‌های تازه و جالبی وجود دارد آنها را کشف کنیم.
هر روز بنویسید
اگر در یادگیری مهارت نوشتن جدی هستیم باید هر روز بنویسیم. نوشتن در ساعات ابتدایی صبح می‌تواند یک راه عالی برای شروع روز و به جریان انداختن خلاقیت در ما باشید. جولیا کامرون صفحات صبحگاهی را پیشنهاد می‌کند. یعنی نوشتن سه صفحه آزاد نویسی در ابتدای صبح. مهم‌ترین کاری که باید انجام دهیم این است که حتما زنجیره نوشتن هر روزه را حفظ کنیم و حتی در حد یک پاراگراف یا چند جمله هم شده بنویسیم. البته تقریبا مطمئنم که وقتی شروع کنید به نوشتن از یکی دو پاراگراف بیشتر خواهید نوشت. نوشتن روزانه اصل مهمی برای تبدیل کردن نوشتن به یک عادت است.
حواس پرتیها را حذف کنید
یکی دیگر از عواملی که در تبدیل کردن نوشتن به یک عادت نقش دارد، تمرکز و حذف حواس پرتیها است. در مدت زمانی که در حال نوشتن هستیم باید از تکنیک‌هایی که می‌دانیم استفاده کنیم تا عوامل مختلف باعث حواس پرتی ما نشوند. از قطع کردن اینترنت تلفن همراه یا کامپیوتر گرفته تا گذاشتن گوشی در اتاقی دیگر یا سایلنت کردن آن و به طور کلی حذف هر عاملی که باعث پرت شدن حواسمان می‌شود. انتخاب مکان مناسب برای نوشتن امر مهمی است و باید به آن دقت کنیم. در صورت امکان می‌توانیم محل نوشتن را برای خودمان بهینه کنیم، با کم‌تر یا بیشتر کردن نور یا جا‌به‌جا کردن صندلی و میز. برای مطالعه بیشتر در زمینه تمرکز و حواس‌پرتی می‌توانید به سراغ کتاب‌های، کار عمیق، مینیمالیسم دیجیتال و ذهن حواس جمع بروید.
از کم و کوچک شروع کنید
برای شروع و ایجاد عادت نوشتن نیاز نیست نوشتن یک کتاب را شروع کنیم. نوشتن در زمان‌های کوتاه مانند ۱۰ الی ۱۵ دقیقه در روز یا نوشتن دو الی سه صفحه در روز می‌تواند برای شروع و ایجاد عادت نوشتن کافی باشد. چیزی که مهم است ثابت قدم بودن و اجرای هر روزه تمرینات است. از کم و کوچک شروع کنیم خودش خود به خود بزرگتر خواهد شد.
با دیگران بنویسید
یکی دیگر از روش‌هایی که خودم چندان اهلش نیستم ولی توسط اهل فن پیشنهاد می‌شود، نوشتن با دیگران است. اینکه هر چند وقت یک بار جلسه‌ای با دوستان و همراهان نویسنده تشکیل شود و در این جلسه هم بنویسیم و هم در مورد نوشتن حرف بزنیم و هم اینکه نوشته‌های خود را برای دیگران بخوانیم. این کار می‌تواند بسیار مفید باشد، به هر حال ایجاد شبکه‌ای از نویسندگان خالی از لطف نیست. حداقل دست‌آوردش این است که شخصی که می‌خواهد در جلسه حضور پیدا کند خود را موظف به نوشتن می‌بیند و این خود تمرینی برای نویسندگی است.
به خودتان پاداش دهید
موفقیت‌های خود را جشن بگیریم و به خودمان پاداش بدهیم. وقتی یک دفتر را تمام می‌کنیم، یک داستان کوتاه می‌نویسیم یا یک پست وبلاگی را تکمیل می‌کنیم به موفقیتی (هرچند کوچک) دست پیدا کرده‌ایم و می‌توانیم این موفقیت را جشن بگیریم. می‌توانیم به عنوان جایزه برای خودمان یک خودکار یا دفتر جدید بخریم. پاداش دادن به خود می‌تواند انگیزه ما را برای نوشتن افزایش دهد.
قالب‌ها و سبک‌های مختلف را امتحان کنید
نوشتن باید قبل از هر چیز لذت‌بخش باشد. بنابراین خودمان را محدود نکنیم و به دنبال ژانر‌ها و سبک‌های گوناگون نوشتاری برویم. حتما سبک یا ژانری برای ما وجود دارد که تا امتحانش نکنیم از آن خبردار نخواهیم شد. جذاب بودن نوشتن برای ما انگیزه ایجاد می‌کند تا تمرین نوشتن را فراموش نکنیم.
برای یک هدف خاص بنویسید
داشتن هدف در نوشتن باعث می‌شود انگیزه و تمرکز‌مان حفظ شود. مشخص کردن یک هدف بلند مدت و تقسیم کردن آن به اهداف کوچک می‌تواند کمک زیادی به ما بکند تا به دستاورد‌های خوبی برسیم. فرض کنید تصمیم داریم یک کتاب بنویسیم، نوشتن کتاب یک هدف بزرگ است. می‌توانیم کتاب را به چند فصل تقسیم کنیم و هر فصل را به عنوان یک هدف کوچک‌تر در نظر بگیریم. یا اینکه ممکن است تصمیم داشته باشیم یک وبلاگ برای خودمان درست کنیم، نوشتن پست‌های این وبلاگ اهداف کوچک‌تری خواهند بود که باید به آنها برسیم. نکته مهم در هدف‌گذاری این است که باید قابل اندازه‌گیری باشد و بتوانیم میزان پیشرفت‌مان را در رسیدن به آنها اندازه بگیریم.
برای یک مخاطب خاص بنویسید
در نوشتن همیشه باید به این نکته توجه داشته باشیم که در نهایت ما برای انسان‌ها می‌نویسم و از میان انسان‌ها عده‌ی خاصی مخاطبان ما هستند. در حین نوشتن باید سعی کنیم ویژگی‌های مخاطبان خودمان را در نظر داشته باشیم و سعی کنیم طوری بنویسیم که برای آنها جذاب باشد. نویسنده‌ای که برای کودکان می‌نویسید با نویسنده‌ای که برای بزرگ‌سالان می‌نویسد دو سبک نوشتاری کاملا متفاوت دارند. نوشتن برای مخاطب خاص، نویسندگی را جذاب‌تر می‌کند.
همیشه به منابع الهام وصل باشید
کتاب خواندن، خواندن مقالات دیگران، شعر، فیلم ، موسیقی و… اینها همه می‌توانند به عنوان منابع الهام ما باشند. وقتی احساس می‌کنیم چشمه کلمات در ما خشک شده است، یا وقتی احساس کردیم که دیگر نوشته‌های‌مان آنقدر که باید خلاقانه نیست کتاب خواندن می‌تواند یک منبع الهام فوق‌العاده برای پر شدن ذهن و در نهایت و جاری شدن کلمات باشد.
حرف آخر این که با هر روز نوشتن می‌توانیم عادت نوشتن را در خود به وجود بیاوریم اما این کار مستلزم پایداری و ثابت قدم بودن است، به همین جهت باید نوشتن را برای خود جذاب کنیم و به آن جهت بدهیم. داشتن هدف ما را در مسیر نگه می‌دارد و به ما انگیزه می‌دهد. رسیدن به اهداف کوچک ما را به رسیدن به اهداف بزرگتر تشویق می‌کند و در نهایت نوشتن از ما انسان بهتری خواهد ساخت.